Lean Leiderschap

Lean Leiderschap wordt tegenwoordig net als Agile leiderschap voorgesteld als dé leiderschapsstijl waarmee organisaties hun productiviteit en creativiteit kunnen verhogen en medewerkers veerkrachtiger en wendbaarder kunnen laten werken. Maar wat is nu zo kenmerkend voor Lean Leiderschap (of Agile Leiderschap) en met welke andere vormen van leiderschap (zoals coachend leiderschap, dienend leiderschap en inspirerend leiderschap) komt het overeen?

Dienend leiderschap kenmerkt zich door medewerkers te faciliteren en te ondersteunen, door bescheidenheid van de leider en het erkennen van beperkingen, het nemen van verantwoordelijkheid, doelen stellen, zich op de achtergrond houden zodat de medewerkers de credits krijgen die ze verdienen en moed tonen. Een dienend leider is in staat een leeromgeving voor anderen te creëren waardoor zij kunnen groeien en bloeien.

Dienend leiderschap lijkt dus te passen bij Lean omdat medewerkers in de Lean organisatie worden aangemoedigd om te streven naar perfectie; ze worden gefaciliteerd in continu te verbeteren en daarvoor te experimenteren. Ook de Agile organisatie daagt haar medewerkers uit om kritisch te zijn en voortdurend te leren. Dienend leiderschap lijkt ook te passen bij Agile en Lean vanwege het vermogen van de dienende leider om te kunnen omgaan met management paradoxen. De dienende-leider kiest bij paradoxale spanningen van twee ogenschijnlijk tegengestelde uitersten voor een oplossing waarbij beide zodanig worden verbonden dat het elkaar versterkt.

Een ander type leiderschap dat nauw gerelateerd is aan dienend leiderschap, is ‘empowering leadership’ dat zich kenmerkt door het delegeren van verantwoordelijkheid en beslissingsbevoegdheid en het initiatief leggen bij de medewerkers. Als medewerkers deze “empowerment” ook zo ervaren, dan leidt dat tot hogere motivatie, meer zelfstandigheid en hogere mate van zelfvertrouwen. De vermeende voordelen van empowered leiderschap zijn betere interne samenwerking, klantgerichter werken, effectievere werkprocessen, minder bureaucratische procedures en hogere taakmotivatie door medewerkers.

Empowering Leiderschap gecombineerd met commitment van de leider voor continu verbeteren faciliteert ook ambidexeter werken, zo blijkt uit een studie, recent door mij gepubliceerd: Empowering leadership and contextual ambidexterity – the mediating role of committed leadership for continuous improvement. Accepted for publication in European Management Journal.

De operationeel excellente organisatie biedt ruimte aan creativiteit en leren, maar houdt tegelijkertijd ook strak vast aan operationele stabiliteit, strikte regels, normen en procedures (de standard operating procedures). Dit is typisch voor de Lean Leider die weet om te gaan met de paradoxen van Lean: Gyakusetsu